Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı

Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı, İnflamatuvar bağırsak hastalıkları, immünolojik mekanizmaların rol aldığı ancak etiyolojik bakımdan henüz aydınlatılamamış olan hastalıklardır. Temel olarak ele alındığında inflamatuvar bağırsak hastalıkları iki tip olup bunlar ülseratif kolit ve crohn hastalığı şeklindedir. Ülseratif kolit ve crohn hastalığı, inflamatuvar bağırsak hastalıklarının iki temel formunu oluştursa da bazen hastalığın türüne bakılmadan hastalığın yerleşim gösterdiği yere göre, proktit, proktosigmoidit, ileit, ileokolit, gibi isimler alabilmektedir.

Ülseratif kolit hastalığının ana belirtileri, rektal kanama, diyare, karında ağrı ve bazı ekstraintestinal tutulum şeklinde belirtilerdir. Ülseratif kolit ve crohn hastalığı için ayrım yapılabilmesinin tek bir tanısal yöntemi bulunmamaktadır. Tanı için hasta öyküsü, fiziksel muayene, sigmoidoskopi, mukozal biyopsi ve baryumlu grafik incelemeleri yapılır. Ülseratif kolit ve crohn hastalığı kornik seyreden bir hastalık olduğunda dolayı, tanı koyma uzunca bir zaman alabilmektedir.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı, sıklığı ve şiddeti hasta olan kişiler arasında değişiklik gösteren hastalıklardır. Bazı hastalarda belirtiler hafif olsa da genelde her iki hastalıkta kişinin yaşam konforunu bozarak, hastayı düşkün kılar.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı, akut ataklar nedeni ile yaşamı tehdit edebilecek kadar ciddi komplikasyonlar ve kolerektal kanser riskine açık hastalıklardır. Bundan dolayı her iki hastalık içinde uygun tedavi oldukça önemlidir. Ülseratif kolit başlangıç olarak erken erişkin yaş gurubunda görülmektedir. İnsidans 65 yaş üzeri erkeklerde artar.

Yapılan bir araştırmada aynı aile bireylerinden 2 veya daha fazlasında ülseratif kolit ve crohn hastalığı yayılım, cerrahi gereksinim ve ekstraintestinal komplikasyonlar yönünden benzerlik göstermektedir. Genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel faktörler de hastlığı tetiklemektedir. İnflamutuvar bağırsak hastalıklarının birbirinden ayrımı zor olan alt tipleri mevcuttur.

İki hastalık arasındaki bir fark sigara kullanımı ile alakalıdır. Ülseratif kolit hastalarında sigara ile ters ilişki belirlenmişken, crohn hastalarında sigara ile direkt ilişki belirlenmiştir. Lezyonlara bakıldığında crohn hastalığında terminal ileumda ülseratif kolitte ise rektumda bakteri sayısının en çok olduğu bölgelerde daha çok görülmesi nedeni ile bu hastalıkları tetikleyen etmenin bağırsak florasında yer alan bir bakteri olduğunu düşündürmektedir.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı için anormal bağışıklık sistemi, otoimmünite, immün kompleks oluşumu, hücre ve bağışıklık sisteminde meydana gelen bozukluklar, bu hastalıkların patogenezinde rol almaktadır.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı başlangıç bulgularına bakıldığında, crohn hastalığında ülseratif kolite göre karın hastalığı daha ön plandadır.

Ülseratif kolitte kanlı dışkılama söz konusu iken, crohn hastalığında mukus içeren dışkı söz konusudur. Ülseratif kolitte hastalık rektumu tutar ve prokismale kadar uzanır, crohn hastalığında ise vakaların sadece %50'sinde rektum tutulumu vardır. Hastalık gastrointestinal sistemin herhangi bir bölümünde olabilmektedir. Deri lezyonlarına bakıldığında ise crohn hastalığında kaldırım taşı görünümlü karakteristik bir belirginlik vardır, mezenter kalınlaşmamıştır, yağ asitleri ve lenf düğümleri kırmızı renkli ve boyutları artmıştır. Ülseratif kolit ise mezenterik yağ ve lenf nodlarında tutulum yoktur. Ülseratif kolitte fistüller azken crohn da daha fazladır.

Ülseratif kolitte granülom görülmezken, crohnda sıklıkla görülür. Yine de tüm bu belirgin farklara karşı ülseratif kolit ve crohn hastalığı için olguların %20'sinde ayırım yapılamamaktadır.